Üretim Olanakları Eğrisi

 Üretim Olanakları Eğrisi; mevcut üretim kaynakları ile üretibilecek maksimum mal bileşim noktalarını gösterir. Eğer bir ekonomi bu eğri üzerinde faaliyet gösteriyorsa üretimde etkinlik sağlanmış demektir. (A,B,C,D,E,F)
Bu eğri dışındaki G noktasında üretimde etkinlik sağlanamamıştır. H noktası ise mevcut üretim kaynaklarıyla ulaşmanın imkansız olduğu bir noktadır.

A noktası: Ekonomideki bütün kaynakların X malı üretiminde kullanılması sonucu üretilebilecek maksimum X malı miktarını(30br) gösterir.

B,C,D,E noktaları: Kaynakların X ve Y mallarının üretiminde kullanılması sonucu her iki maldan da üretilebilecek maksimum mal miktarlarınını gösterir. Örneğin D noktasındaki mal bileşimi 18 br X malı ve 20 br Y malı şeklinde oluşur.

F noktası: Bütün kaynakların  Y malı üretiminde kullanılması sonucu üretilebilecek maksimum Y malı miktarını(25br) gösterir.

Üretim Olanakları Eğrisi'ne göre bir maldan daha fazla üretebilmek için diğer maldan daha az üretmek gerekir. Bu eğrinin eğimi ilave bir birim X malı üretmenin yarattığı alternatif maliyeti gösterir.

Grafiğe göre; 10 br X üretmek için 2 br Y'den vazgeçmek gerekir. (25->23)
                        8 br daha(10->18) X üretmek için 3 br Y'den vazgeçmek gerekir. (23->20)
                        6 br daha(18->24) X üretmek için 5 br Y'den vazgeçmek gerekir. (20->15)
                        4 br daha(24->28) X üretmek için 9 br Y'den vazgeçmek gerekir. (15->6)

Bu da şunu gösterir; seçeneklerden biri daha fazla tercih edildikçe alternatif maliyetler artma eğilimi gösterir. Yani X malı üretimini her arttırışımızda daha fazla Y malından vazgeçmek durumunda kalırız. Bu durum iktisatta 'Artan Alternatif Maliyet Kanunu' olarak geçer.

Üretim Olanakları Eğrisi'nin orjine göre içbükey olmasının nedeni artan alternatif maliyetlerdir. Eğer sabit alternatif maliyetler geçerli olsaydı Ü.O.E, A ve F noktaları arasında düz bir doğru şeklinde olurdu ve bir malın üretimini 1br arttırmak istediğimizde diğer malın üretiminden aynı miktarda vazgeçmemiz gerekirdi. Eğer azalan alternatif maliyetler geçerli olsaydı Ü.O.E, orjine göre dışbükey olurdu ve bir malın üretimini arttırdıkça diğer maldan gittikçe daha az miktarda vazgeçmemiz gerekirdi.

Son olarak Üretim Olanakları Eğrisi'nin kaymasına yol açan durumlardan ve sonuçlarından bahsetmek istiyorum. Ü.O.E, üretim kaynaklarında veya teknoloji düzeyinde bir gelişme, bir artış olması durumunda sağa, tam tersi durumda ise sola doğru kayar. Ü.O.E'nin sağa kayması 'İktisadi Büyüme'nin gerçekleştiğini gösterir.
Eğer meydana gelen gelişme/artış her iki malın da üretimini aynı ölçüde etkiliyorsa eğri paralel kayar. Ancak bir malı diğerine göre daha çok etkiliyorsa, mesela yaşanan teknolojik gelişme X malı üretimi için daha uygunsa eğri X malı ekseninin üzerinde kayar, Y malı ekseninde bir kayma olmaz.